Văn hóa kinh doanh: Nền tảng của phát triển kinh tế bền vững
Văn hóa kinh doanh là yếu tố "lõi" của năng lực cạnh tranh, là nền tảng phát triển bền vững của doanh nghiệp (DN), tạo nên hình ảnh, thương hiệu riêng cho DN.
![]() |
Thực tế cho thấy, không bao giờ có hai công ty có cùng một bản sắc và giá trị văn hóa. Để cạnh tranh, đối thủ có thể sao chép nhiều thứ, từ chiến lược, sản phẩm, quy trình cho đến bí quyết công nghệ... song không thể sao chép được những giá trị văn hóa, tinh thần.
Trong một thế giới thay đổi nhanh, nhiều rủi ro, bất ổn và khó dự báo như hiện nay, văn hóa kinh doanh càng thể hiện rõ vai trò "trụ đỡ”, "lực đẩy" quan trọng, giúp DN vượt qua khó khăn và thách thức, phục hồi và tiếp tục phát triển bền vững.
Tính đặc thù của văn hóa kinh doanh được tạo ra từ doanh nhân - người sáng lập, chủ sở hữu, người đứng đầu hoặc cổ đông lớn giúp DN hoạt động hiệu quả, có lợi nhuận. Văn hóa của doanh nhân - người đứng đầu chính là văn hóa liêm chính, bao gồm có ba phẩm chất: tính kỷ luật: kỷ luật với bản thân, với giá trị mình theo đuổi, với mục tiêu của tổ chức; tính tuân thủ: tuân thủ pháp luật, để không bị ngã vào kinh doanh phi văn hóa; tính chính trực: văn hóa liêm chính chính là thứ duy nhất doanh nhân không được ủy quyền, mà phải đi tiên phong, thực thi đầu tiên và trong mọi trường hợp.
Thực hành ESG - Thước đo tính bền vững
Tính bền vững của DN được hiểu là khả năng của DN trong việc kiến tạo những tác động tích cực đến sự phát triển môi trường, xã hội và kinh tế thông qua những thực tiễn quản trị và sự hiện diện trên thị trường của các DN. Hiện nay, ESG (môi trường - Environment, xã hội - Social, quản trị - Governance) đang được áp dụng để đo lường tính bền vững của một DN. Và trong đó, văn hóa kinh doanh là yếu tố xuyên suốt cả E, S và G:
E - môi trường: Cam kết giảm phát thải khí nhà kính và các vấn đề liên quan đến sử dụng không khí, nguồn nước và đất đai; việc sử dụng tài nguyên, các mối quan tâm khác như đa dạng sinh học, phá rừng, tác động từ biến đổi khí hậu cũng thuộc trụ cột này.
S - xã hội: Những hạng mục trong trụ cột này bao gồm cách thức quản lý nhân viên và tuân thủ các quy định về luật lao động; trách nhiệm sản phẩm bao gồm an toàn và chất lượng của sản phẩm; chuỗi cung ứng lao động và các tiêu chí về sức khỏe an toàn, những đóng góp và quan hệ với cộng đồng - đưa sản phẩm, dịch vụ đến với những cộng đồng người kém may mắn...
G - quản trị: Bao gồm quyền của cổ đông, sự đa dạng trong hội đồng quản trị, mức lương thưởng ban giám đốc nhận được và tương quan giữa lương thưởng gắn với tính bền vững của công ty, hành vi và đạo đức kinh doanh, các vấn đề chống tham nhũng và cạnh tranh không lành mạnh.
Xây dựng "ngân hàng" tín nhiệm
Văn hóa kinh doanh có thể sẽ không giúp DN tạo ra lợi nhuận ngay tức thì, nhưng đây sẽ là nền tảng giúp DN ngày càng tăng ngưỡng chịu đựng, phát triển bền vững, vượt qua mọi thử thách. Điều này có thể thấy rõ ràng trong những thời kỳ khủng hoảng, gần đây nhất là thời kỳ đại dịch Covid-19. Trong hành trình xây dựng và nuôi dưỡng văn hóa kinh doanh, bản thân người chủ DN - doanh nhân sẽ tạo dựng "ngân hàng" của sự tín nhiệm với các bên liên quan, hay trong kinh doanh vẫn thường nói là giữ "chữ tín".
Có hai thuộc tính của sự tín nhiệm đặc biệt quan trọng.
Thứ nhất, sự tín nhiệm là trao đổi hữu hình của giá trị. Sẽ không có "chữ tín" nếu không tách biệt từng cá nhân riêng biệt. Nhưng khi xem xét trong hệ sinh thái các mối quan hệ: khách hàng, nhà cung cấp, nhân viên, nhà đầu tư, các thành viên... thì giá trị của "chữ tín" được thể hiện rất rõ ràng.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, "chữ tín" mang lại nhiều kết quả tốt đẹp như tăng trưởng kinh tế và tăng giá trị cho cổ đông; thúc đẩy quá trình cải cách, mang lại sự ổn định lớn hơn cho cộng đồng và tăng cường sức khỏe DN.
Thứ hai, tín nhiệm có thể vun đắp qua hành động - đây là một đặc tính chỉ có ở con người và liên quan đến con người; đa chiều. Niềm tin được nuôi dưỡng và xây dựng giữa các bên liên quan theo 4 khía cạnh: thể chất, cảm xúc, tài chính và số hóa. Tín nhiệm bắt nguồn từ cấp độ giữa các cá nhân với nhau. Ví dụ, Covid-19 khiến các bên liên quan trở nên nhạy cảm hơn cả 4 phương diện, theo đó tạo ra những cơ hội để vun đắp hoặc đạp đổ ngân hàng tín nhiệm.
Văn hóa kinh doanh hay kinh doanh có văn hóa là không làm cái lợi bằng mọi thủ đoạn, mà làm cái lợi gắn chặt với cái đúng và cái đẹp. Nhưng văn hóa kinh doanh này cần được phản ánh qua số liệu, thông tin công khai và minh bạch với các bên liên quan trong hành trình phát triển bền vững của DN trên ba trụ cột ESG: môi trường, xã hội và quản trị.
Theo đó, DN cần gắn cam kết bảo vệ môi trường, hành động ứng phó với biến đổi khí hậu vào trong văn hóa và chiến lược kinh doanh của mình, khi vấn đề khí hậu, môi trường không còn là mối quan tâm của những quốc gia phát triển, mà là báo động cho toàn cầu. Cam kết này là một phần trong văn hóa kinh doanh và các doanh nhân cần đưa vào thực hành.
Tháng 6/2022, Thủ tướng Chính phủ đã cam kết Việt Nam sẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26 và đã ban hành Quyết định 687/Đ-TTg phê duyệt đề án phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Do vậy, các DN cần hành động ngay hôm nay.
Tuy việc gắn tư duy phát triển bền vững với môi trường, khí hậu có vẻ như là yêu cầu tuân thủ, nhưng thực tế lại chính là cơ hội thị trường mới để DN bứt phá. Đây chính là thời điểm DN đi trước đón đầu, thông qua các lựa chọn phát triển bền vững như sử dụng nguyên vật liệu bền vững hơn hoặc phát triển ra sản phẩm mới thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, yêu cầu đối tác, nhà cung cấp đáp ứng tiêu chuẩn bền vững hiệu quả hơn... Đây là một góc nhìn mới về văn hóa kinh doanh.
Đa dạng và bao trùm là một khái niệm không còn xa lạ với DN Việt Nam, đặc biệt các công ty đang theo đuổi hành trình phát triển bền vững. Tính bao trùm và đa dạng được thể hiện khi DN tạo tác động thúc đẩy sự phát triển của xã hội, xây dựng mạng lưới của các bên liên quan như đối tác, nhà cung ứng, khách hàng, đặc biệt là nhóm yếu thế.
Thực thi trách nhiệm xã hội thể hiện cam kết và trách nhiệm của DN trong sự đồng hành cùng xã hội - đây là một thành tố để đo giá trị cống hiến của các DN với cộng đồng, đảm bảo hài hòa giữa các yếu tố phát triển kinh tế gắn với tuân thủ, đạo đức kinh doanh, với sự phát triển an toàn của cộng đồng xã hội và giảm tác động tới môi trường. Đó là những minh chứng sinh động cho thấy rằng, trách nhiệm xã hội cũng là một nét đẹp của đạo đức doanh nhân, của văn hóa kinh doanh gắn với phát triển bền vững trong nền kinh tế.
(*) Chủ tịch Hội đồng Thành viên Deloitte Việt Nam
-
57% doanh nghiệp cam kết thực hành ESG đều là FDI
-
“ESG – Bước đi nhỏ, hiệu quả lớn”
-
ESG: Không chỉ là xu hướng mà chính là cơ hội
Viết sách giúp tôi học hỏi và trưởng thành hơn
Ra mắt “Sách sống” - chuyện đời, chuyện nghề của doanh nhân
6 giải pháp để phát huy vai trò của doanh nhân
Xây dựng đội ngũ doanh nhân trẻ xứng tầm
Hiện thực hóa khát vọng một Việt Nam hùng cường
Mentoring: Sức ảnh hưởng diệu kỳ
Viết về doanh nhân rất khó
Doanh nhân với sứ mệnh truyền bá vẻ đẹp của áo dài
Sách trắng về tâm tư doanh nhân Việt
CEO Lê Hồng Thuỷ Tiên: “Sau mỗi cơn bão sẽ xuất hiện cầu vồng”
Hãy khởi nghề trước khi khởi nghiệp
Mentor – Mentee: Hành trình từ trái tim đến trái tim
Xây dựng văn hoá doanh nghiệp: Hãy bám vào “điểm neo”
Kinh nghiệm "rã đông" của Vietravel
Tâm tình người dẫn dắt
Viết thật từ trái tim
Tôi viết "CEO ký sự"
Thương tiếc người lãnh đạo tài năng
Lãnh đạo trong kỷ nguyên VUCA là lãnh đạo sự thay đổi
“Thoát lừa” cho doanh nghiệp xuất khẩu
Học cách sử dụng đồng tiền thông minh
Cuộc khủng hoảng ở hành tinh Xanh
BUSADCO và tinh thần "đổi mới sáng tạo"
Doanh nhân viết sách: Cho đi là để nhận về
Chúc năm mới bình an, hạnh phúc
Cần có cơ chế thông thoáng để thu hút nhà đầu tư
Làm sao phát huy tối đa sức sáng tạo của doanh nhân trong kỷ nguyên số?
Hiện thực hóa khát vọng vì Việt Nam phồn vinh
Đề xuất áp dụng rộng rãi Bộ tiêu chuẩn Văn hoá kinh doanh Việt Nam
Hai yếu tố quyết định tính khả thi kế hoạch 1 triệu ngôi nhà giá rẻ cho người lao động
Lợi ích của việc đọc sách từ cá nhân đến doanh nghiệp
Đọc sách cũng giúp doanh nhân kiếm tiền
Đôi lời gửi gắm của người kinh doanh trong ngành xuất bản
Case study F&B hậu Covid: Chuyển mình để “sống sót” và phát triển
Hãy siết chặt tay nhau
Dám thử sức
Triết lý võ học vận dụng trong đời sống và công việc của doanh nhân
Đội ngũ Doanh nhân TP.HCM tin tưởng vượt qua khó khăn
Thư của một doanh nhân Hà Nội gửi doanh nhân TP.HCM
Ấn Độ có thể hợp tác với Việt Nam trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là công nghệ số
Tinh thần doanh nhân ái quốc
Những việc cần chuẩn bị để sống thích nghi với virus
Năm chữ RE giúp doanh nghiệp ứng vạn biến
"Oxy" nào cho người lao động mất việc làm?
Cần có dự báo dựa trên tri thức và số liệu khoa học
Ba giải pháp giúp doanh nghiệp có vốn phục hồi sản xuất, kinh doanh
Loạn app và chuyện số hóa big data
Giấy đi đường ảnh hưởng đến hoạt động hành nghề của luật sư
Tập dượt kinh doanh trên môi trường số chờ đại dịch kết thúc
Những giải pháp cho việc phòng, chống dịch và phục hồi kinh tế
TP.HCM không thể “một mình một chợ” mở cửa nền kinh tế
Cần trí tuệ, năng lực điều hành của doanh nhân để phục hồi kinh tế
Nên xem shipper là đối tượng tham gia chống dịch
Những “lỗ thủng” 3T
Những tác động tích cực từ Covid-19
Nỗ lực của khối doanh nghiệp về đầu tư phát triển thế hệ trẻ và lĩnh vực STEM
Đề xuất mẫu “Thẻ kiểm tra đi đường” không qua tiếp xúc
Đại dịch Covid-19 rồi sẽ qua...
Những vấn đề cần ưu tiên cho doanh nghiệp
Cần tính toán lại cách giãn cách và ưu tiên vaccine
Chuyển đổi số là chìa khóa cho tương lai khu vực châu Á - Thái Bình Dương
Đề xuất tiêm chủng vaccine Covid-19 cho khối doanh nghiệp tư nhân TP.HCM
Công thức 7K + 3T: Giải pháp giúp chúng ta sống chung với dịch?
Giữ tâm an giữa đại dịch
Để sản xuất 3T, doanh nghiệp phải chủ động 3C
Ba phương án, một công thức cho doanh nghiệp vượt dịch lần 4
Cấp “quota” vaccine cho doanh nghiệp
Đằng sau những người phụ nữ thành đạt...
Chống dịch theo kiểu phanh gấp, hậu quả khó lường
Đổi mới mô hình xúc tiến thương mại, đầu tư và phát triển doanh nghiệp
Tri thức hiện đại 4.0 cho đội ngũ doanh nhân Việt Nam hiện đại
Thương vụ Masan mua lại Phúc Long: Thời của F&B đã đến?
Chúng tôi trên mạng xã hội